Met deze module willen we de burgers van het projectgebied betrekken bij het meten van de luchtkwaliteit, hen helpen om te begrijpen aan welke verontreinigende stoffen ze zijn blootgesteld en hoe ze kunnen meewerken aan een betere luchtkwaliteit.

Een motiverende communicatie is hierbij heel belangrijk. Studies tonen aan dat deskundigheid (wetenschappelijk, medisch, juridisch …) alleen niet genoeg is om iemand te overtuigen om zijn of haar gedrag te veranderen: “Of er een mentaliteitsverandering wordt bereikt, hangt af van de mate van betrokkenheid van de deelnemers.” Het publiek wordt pas overtuigd om actie te ondernemen voor een betere luchtkwaliteit als het een centrale rol kan spelen bij het project. Deze module wil het publiek betrekken door hen actief in het project te laten deelnemen.

In module 4 “Ontwikkeling van gemeenschappelijke informatie- en communicatiemiddelen” worden instrumenten voor samenwerking met de burger opgezet. De projectpartners nodigen de inwoners uit om informatie te delen (rapportering van atmosferische verschijnselen) en om meetgegevens aan te vullen. Zo kunnen atypische atmosferische fenomenen (bv. pollen, geuroverlast, rook …) gemeld worden. Iedereen kan deze instrumenten gebruiken om meldingen te doen of om informatie op te zoeken. Zo speelt de burger een centrale rol bij de waarneming en het aanleveren van gegevens, kan hij zich beter informeren en wordt hij op een eenvoudige manier betrokken om zelf de luchtkwaliteit te verbeteren. Iedereen verzamelt informatie (experts, partners, inwoners …) en deze informatie is er voor iedereen beschikbaar. De projectpartners worden ondersteund bij het mobiliseren en betrekken van diverse doelgroepen om zo tot een blijvende gedragswijziging te komen. De sensibiliseringsacties voor het project kunnen in samenwerking met lokale steunpunten gebeuren (collectiviteiten, verenigingen, scholen, universiteiten …).

Deze module omvat drie activiteiten:

De oprichting en coördinatie van een burgermeetnetwerk voor luchtkwaliteit
  • Presentatie van het burgermeetnetwerk en werving van vrijwilligers.
  • Bekendmaking van het project en publiek uitnodigen om deel te nemen.
  • Selectie van de kandidaten.
  • Burgerwetenschappers begeleiden.
  • De resultaten bundelen en presenteren.
Het ontwikkelen van een toepassing voor de melding van atypische atmosferische fenomenen door de burgers

We vragen de burger om atypische atmosferische fenomenen te melden. Iedereen kan dus observaties over pollen, geurhinder, rook of andere verschijnselen doorgeven. Zo worden andere inwoners geïnformeerd over ongewone fenomenen. De applicatie wordt ontwikkeld en getest met het gebied bestaande uit 3 zones in de Eurometropool Lille-Kortrijk-Doornik.
Het experiment kan later op grotere schaal worden uitgebreid. De vrijwilligers worden aangeworven via de bestaande netwerken van de partners. Om de burgers aan te moedigen om deel te nemen en op de lange termijn te mobiliseren, worden bepaalde uitdaging gecommuniceerd. Daarin wordt het nut van de waarnemingen in de verf gezet en de betrokkenheid vergroot.
Deze actie kan in het gebied Frankrijk-Wallonië-Vlaanderen gecommuniceerd worden via de websites van de projectpartners, hun sociale netwerken en hun perscontacten. We verzamelen feedback om de motivatie van de gebruikers van deze toepassingen te evalueren, de nodige aanpassingen te doen en na te gaan in hoeverre deze actie op grotere schaal kan worden ontplooid.

Motivatie voor een blijvende gedragswijziging
Het is de bedoeling om de inzet voor een betere luchtkwaliteit verder te zetten en nieuwe gewoontes aan te moedigen bij de burgers (mobiliteit, type verwarming, binnen- en buitenactiviteiten …)
De resultaten van acties om de burgers te betrekken worden motiverend en positief gecommuniceerd. Dat gaat zowel over de waarneming van de luchtkwaliteit (microsensoren en rapporten) als over het aannemen van goede gewoontes (carpoolen, fietsen …).
Studies tonen aan dat virtuele spelletjes het leerproces van nieuw gedrag en overtuiging via speelse probleemoplossing kunnen faciliteren. Daarom integreert het TransfAir-project een “serious game”.